Think tank „Medyczna Racja Stanu” rozpoczęła kampanię „Zdrowie Kobiety – Bezpieczeństwo Rodziny”. Tej tematyce poświęcona była inicjująca kampanię debata (listopad br.), w której uczestniczyli: onkolodzy, kardiolodzy, diabetolodzy, specjaliści w dziedzinie zaburzeń metabolicznych, chorób autoimmunologicznych, bezpieczeństwa czasu ciąży, porodu i połogu, ale też decydenci i same pacjentki. Wypracowane podczas spotkania wnioski i postulaty, ukierunkują strategię komunikacyjną kampanii, kontynuowanej na kolejnych etapach.
Polki za najważniejsze wartości, którymi kierują się w życiu uznają zdrowie (51%), rodzinę (43%) i solidarność (30%). Jednak, aż połowa z nich nie bada się cyklicznie, a tylko 55% twierdzi, że zdrowo się odżywia. Według szacunków Eurostatu w 2018 r. średnia długość życia Polek była o ok. 2 lata krótsza niż mieszkanek UE (83,7 lat). Nadumieralność w Polsce dotyczy przede wszystkim chorób układu krążenia oraz nowotworów.
Otyłość, cukrzyca i choroby sercowo-naczyniowe
Z najnowszych danych wynika, że połowa żeńskiej populacji ma problem z nadmierną wagą, a z tej grupy 21% już cierpi na otyłość, a skala zagrożeń rośnie.
Potwierdził to prof. Leszek Czupryniak, Ordynator Oddziału Klinicznego Diabetologii i Chorób Wewnętrznych WUM zwracając uwagę, że nie w każdym przypadku zapanowanie nad problemami metabolicznymi zależy od silnej woli pacjenta. Na szczęście pomaga w tym potęp medycyny. Jest już w Polsce zapewniony dostęp do analogów GLP-1, ale tylko dla pacjentów z bardzo zaawansowaną chorobą otyłościową. Tak skuteczne terapie powinniśmy móc przepisywać również osobom o niższym Body Mass Index – podkreślał ekspert.
Znaczenie skutecznego przeciwdziałania otyłości i nowoczesnego leczenia cukrzycy mocno akcentował prof. Artur Mamcarz, kierownik III Kliniki Chorób Wewnętrznych I kardiologii WUM przypominając, że kobiety doświadczają poważnych incydentów sercowo-naczyniowych nie tyle rzadziej niż mężczyźni co – później. A już pierwszy zawał może być w ich przypadku, nawet powodem śmierci. Dlatego tak ważna jest świadomość zagrożeń, dbałość o zdrowy styl życia i dostęp do nowoczesnych terapii w tych przypadłościach.
Przypominano także o wyzwaniach cukrzycy u kobiet w ciąży, których bezpieczeństwo poprawiłby dostęp do nowoczesnego systemu ciągłego monitorowana glikemii. W Polsce z takiego systemu metodą skanowania korzystają już dzieci i młodzież do 18. roku życia z cukrzycą typu 1. Na refundację czekają kolejne grupy chorych, w tym kobiety spodziewające się dziecka.
Rak wciąż zabija najczęściej
– W Polsce między 25. a 60. rokiem życia najwięcej kobiet tracimy z powodu raka – przypomniał dr Janusz Meder, prezes Polskiej Unii Onkologii. Od kilku lat nowotwory są najczęstszą przyczyną śmierci przed 65. rokiem życia, stanowiąc 31% zgonów młodych kobiet i 48% zgonów w średnim wieku. W populacji żeńskiej wiodącymi umiejscowieniami nowotworów nadal pozostają: pierś, płuco i jelito grube (okrężnica, odbytnica i odbyt), szyjka macicy i jajnik.
O tym jaki wpływ na życie całej rodziny ma dla kobiety diagnoza choroby onkologicznej mówiła prof. Anita Chudecka-Głaz prof. PUM, lekarz Kierujący Kliniką Ginekologii Operacyjnej i Onkologii, Ginekologicznej Dorosłych i Dziewcząt SPSK2 PUM. Wobec rozpoznania raka jajnika byliśmy jeszcze kilka lat temu bezsilni. Trudno tu o profilaktykę, a długi czas bez czytelnych objawów powoduje, że w chwili diagnozy mamy już do czynienia z zaawansowanym procesem nowotworowym. Los kobiet w tak poważnym kryzysie zdrowia odmienił postęp medycyny. Lek z grupy inhibitorów PARP jest już w Polsce dostępny dla kobiet z mutacją BRCA1 i BRCA2 znacząco wydłużając życie tej grupy pacjentek i poprawiając jego jakość. Dziś na podobną odmianę losu czeka 70% chorych bez wspomnianej mutacji, dla których powinien być dostępny inny lek z grupy inhibitorów PARP. Większość pacjentek to aktywne zawodowo, matki, żony. Właściwe, nowoczesne leczenie pozwoliłoby na powrót do normalnego życia im i ich bliskim.
Typem nowotworu wciąż groźnego dla Polek, a coraz rzadziej diagnozowanego w krajach gdzie stosuje się właściwą profilaktykę po przez szczepienia przeciwko HPV jest rak szyjki macicy. Zdaniem prof. Adama Maciejczyka, prezesa Polskiego Towarzystwa Onkologicznego dostęp do szczepień przeciwko wirusowi HPV powinien być w Polsce bezpłatny oraz powszechny, obejmując nie tylko dziewczęta, ale także chłopców. Prof. Tadeusz Pieńkowski Kierownik Kliniki Onkologii i Hematologii CSK MSWiA, doceniając stopień w jakim poprawiła się w ostatnich latach sytuacja kobiet z rakiem piersi w Polsce, przypomniał o niewielkiej grupie, najczęściej młodych pacjentek z bardzo groźnym, potrójnie ujemnym rakiem piersi. Także i w tym przypadku szansą będzie dostęp do innowacyjnej terapii, z którą onkolodzy wiążą duże nadzieje.
Wszyscy eksperci podkreślali wagę zgłaszania się na badania przesiewowe i konsultowanie każdego niepokojącego objawu. Wcześnie wychwycone zmiany nowotworowe dają, przy dzisiejszym postępie medycyny, ogromne szanse na długie i dobre życie.
Migrena – terapie, które ograniczają ból i niesprawność
Dr Michał Sutkowski, rzecznik KLRwP, członek Narodowej Rady ds. Ochrony Zdrowia przy Prezydencie RP podjął temat choroby neurologicznej jakim jest migrena, która uznawana jest za jedną z najbardziej uciążliwych i najczęściej występujących dolegliwości bólowych. Szacuje się, że w Polsce dotyczy ona ok. 10% społeczeństwa, w tym w 75% dotyka kobiet. Dziś głównym wyzwaniem w leczeniu migreny w Polsce jest wczesna i prawidłowa diagnoza oraz dostęp do terapii. Skutki niewłaściwie leczonej migreny, w tym migreny przewlekłej w dotkliwy sposób wpływają niemal na całe życie pacjentek, prowadząc wręcz do niepełnosprawności. Światowa Organizacja Zdrowia uznała ją za jedną z wiodących przyczyn lat utraconych właśnie z powodu niepełnosprawności. Dr Sutkowski mówił o terapiach migreny toksyną botulinową, która jest skuteczna w 70%-80% przypadków. Powszechnie znana z medycyny estetycznej, z powodzeniem stosowana jest przede wszystkim w leczeniu poważnych schorzeń w okulistyce, urologii i neurologii, a w profilaktyce migreny przewlekłej stosuje się ją na świecie od ponad 10 lat. Specjalista wspomniał także o leczeniu przeciwciałami monoklonalnymi. – Galkanezumab działa od razu po podaniu dawki nasycającej, dzięki czemu pacjenci szybciej osiągają rezultaty. Średnio obniża on o 50% liczbę dni z migrenowymi bólami głowy i utrzymuje ten efekt do 12 miesięcy – tłumaczył.
Głos pacjentek
Podczas dyskusji wypowiedziały się pacjentki. Krystyna Wechmann, prezes Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych oraz członkini Narodowej Rady ds. Ochrony Zdrowia przy Prezydencie RP zaapelowała o czujność onkologiczną lekarzy rodzinnych i samych kobiet. Mówiła też o partnerstwie w wyborze sposobu leczenia, aby uczestnikiem konsylium mógł być pacjent. Podkreślała nierówność w dostępie do nowoczesnego leczenia, zwłaszcza kobiet z rakiem jajnika i potrójnie ujemnym rakiem piersi.
Aleksandra Rudnicka, rzecznik PKPO zwróciła uwagę na rosnącą zachorowalność na raka płuca wśród kobiet. Zaznaczyła, że mimo dobrego programu leczenia raka płuca, reklamowanie e-papierosów i podgrzewaczy tytoniu może spowodować, że wyniki leczenia nie będą lepsze. Mówiła też o konieczności badań genetycznych dla kobiet podwyższonego ryzyka zachorowania na raka na poziomie lekarza POZ.
Barbara Górska, prezes Stowarzyszenia Niebieski Motyl poinformowała, że na raka jajnika chorują coraz młodsze pacjentki, którym brakuje wsparcia psychoonkologicznego.
Dagmara Samselska, prezes Fundacji „AMICUS” i Unii Stowarzyszeń Chorych na Łuszczycę i ŁZS opowiadała o problemach kardiologicznych u osób z łuszczycą. Jej zdaniem, lekarze rodzinni muszą się nieustannie edukować, bo pacjenci sygnalizują problemy ze skierowaniem na diagnostykę.
Anna Śliwińska, prezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków mówiła o nowoczesnych metodach kontroli cukrzycy, dzięki którym kobiety z tą chorobą mogą rodzić zdrowe dzieci.
O trudnych porodach i ich powikłaniach wymagających najwyższej precyzji chirurgicznej mówiła prof. Małgorzata Kołodziejczak, kierownik Warszawskiego Ośrodka Proktologii w Szpitalu Św. Elżbiety i prezes Polskiego Klubu Koloproktologii –Towarzystwo Naukowe. – Problem nierefundowania leczenia inkontynencji w Polsce znacznie upośledza jakość życia pacjentek w sferze osobistej, zawodowej i społecznej – podkreślała ekspertka. Zwróciła się do zebranych z apelem o szczególną uwagę dla młodych matek, które przy odpowiednich decyzjach systemowych można uchronić przed kalectwem.
Postęp nauki pozwala dziś z innej perspektywy spojrzeć na bezpieczeństwo przebiegu ciąży i gwarancje zdrowia dziecka. Prof. Anna Latos-Bieleńska, Konsultant Krajowa w dziedzinie Diagnostyki Genetycznej podkreśliła, że odpowiedzialne planowanie rodzicielstwa wymaga troski o komfort psychiczny matki oraz powstrzymania się od używek przez obydwoje przyszłych rodziców na długo przed poczęciem potomka.
Uczestnicy debaty reasumując, podkreślili że zdrowie kobiet powinno być traktowane, jako najcenniejsza inwestycja z perspektywy polskiego społeczeństwa. Jest to nie tylko zdrowie jednej osoby, lecz także zdrowie i zabezpieczenie funkcjonowania całej rodziny. Edukacja, profilaktyka i zdrowy styl życia powinny możliwie długo utrzymywać optymalny stan zdrowia, a w przypadku wcześnie rozpoznanej choroby właściwa diagnostyka, terapia i rehabilitacja powinny zapewniać w miarę szybkie wyzdrowienie lub godne życie z chorobą przewlekłą.
Medyczna Racja Stanu: Terapie zaawansowane na wojnie z pandemią
I Spotkanie Rady Ekspertów ds. Neurologii i Psychiatrii Medycznej Racji Stanu – relacja
