We wrześniu 2024 r. miała miejsce powódź, szczególnie dotykająca południowe województwa, takie jak dolnośląskie, opolskie i śląskie. Przyczyną powodzi były intensywne opady deszczu spowodowane przez niż genueński „Borys”. W wyniku gwałtownego podniesienia poziomu wód, doszło do przekroczenia stanów alarmowych na wielu stacjach wodowskazowych. W wielu miejscach regionu zarządzono ewakuację mieszkańców. Ministerstwo zdrowia w związku z sytuacją popowodziową zorganizowało pomoc oraz opublikowało rekomendacje związane z ochroną zdrowia na terenach objętych powodzią: „Powódź – ochrona zdrowia”.
Informacje Ministerstwa Zdrowia dotyczą m.in.:
Pomocy psychologicznej udzielanej na terenach zalanych
Działa pomoc psychologiczna dla dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych w stanie kryzysu psychicznego.
- Centrum wsparcia dla osób dorosłych w kryzysie psychicznym centrumwsparcia.pl
- Telefoniczne Centrum Wsparcia 800 70 2222 – linia jest bezpłatna, a pomoc psychologa dostępna jest 24 godziny przez 7 dni w tygodniu.
- E-mail: porady@centrumwsparcia.pl
- Centrum wsparcia dla dzieci i młodzieży w kryzysie psychicznym 116111.pl
- Telefon zaufania 116 111 – linia jest bezpłatna, czynna 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu.
- E-mail https://116111.pl/napisz/
- Czat https://116111.pl/czatuj/
Wsparcie psychologiczne na terenach objętych powodzią:
W województwie opolskim działają trzy Centra Zdrowia Psychicznego dla dorosłych w:
• Kędzierzynie-Koźlu (ul. Judyma 4)
• Krapkowicach – dwie lokalizacje: Krapkowice, ul. Jagiellońska 29 i Strzelce Opolskie, Pl. S. Żeromskiego 10
• Opolu (ul. Wodociągowa 4).
Obejmą one wsparciem wszystkich pacjentów z obszaru dotkniętego przez powódź, którzy się do nich zgłoszą.
Do mieszkańców Lewina Brzeskiego, Głuchołaz, Nysy, Głubczyc i okolic, oprócz wsparcia stacjonarnego, docierać będzie pomoc mobilna.
23 września pomoc psychologiczna dotrze do Chomiąży (w godz. 10.00 – 13.00).
W województwie dolnośląskim mieszkańcy rejonu kłodzkiego mogą zgłaszać się do Centrum Zdrowia Psychicznego w Kłodzku: ZOZ Kłodzko, ul. Szpitalna 1a lub punkt uzgłoszeniowo-koordynacyjnego w Nowej Rudzie, ul. Szpitalna 8.
Dodatkowo uruchomiono pomoc psychologiczną w Stroniu Śląskim w Wojewódzkim Centrum Psychiatrii Długoterminowej przy ul. Sudeckiej 3A oraz Lądku-Zdroju przy ul. Kolejowej 6.
Pacjenci z powiatów karkonoskiego i kamiennogórskiego oraz Jeleniej Góry otrzymają pomoc w Sudeckim Centrum Zdrowia Psychicznego. Można zgłaszać się do Szpitala MSWiA w Jeleniej Górze przy ul. Cieplickiej 69-71 bud. A lub do punktu zgłoszeniowo-koordynacyjnego w Kamiennej Górze, ul. Tadeusza Kościuszki 6.
Osobom z powiatu lwóweckiego i lubańskiego pomoc psychologiczną zapewnia Centrum Zdrowia Psychicznego przy Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Bolesławcu, Aleja Tysiąclecia 30. Po pomoc w Lubaniu można zgłaszać się do przychodni przy ul. Fabrycznej-Osiedle 8A, a w Lwówku Śląskim do Powiatowego Centrum Zdrowia przy ul. Gustawa Morcinka 7.
Infolinia zdrowotna – 800 190 590
Dla pacjentów, którzy potrzebują informacji na temat miejsc, gdzie mogą otrzymać pomoc medyczną działa całodobowy i bezpłatny numer 800 190 590.
Dostęp do recept oraz lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) – internistów, pediatrów, lekarzy medycyny rodzinnej
Każdy pacjent z obszaru objętego powodzią, jeśli nie może dostać się do swojego lekarza rodzinnego, ma prawo do wizyty u każdego lekarza POZ w Polsce.
Jak postępować w przypadku zalania leków czy produktów spożywczych
Bezpieczeństwo żywności podczas powodzi
- Wyrzuć całą żywność, która miała kontakt z wodą powodziową.
- Do celów spożywczych używaj tylko wody butelkowanej lub dowożonej beczkowozami przeznaczonymi do wody pitnej.
- Woda z zalanych prywatnych studni nie nadaje się do spożycia. Po ustąpieniu powodzi, konieczna jest dezynfekcja studni i badania wody. W celu oczyszczania studni po powodzi kontaktuj się powiatowych stacjach sanitarno-epidemiologicznych
- Nie jedz produktów, które ze względu na dłuższe przerwy w dostawie prądu nie były przechowywane w warunkach chłodniczych.
- Zwróć uwagę, aby nie pomylić z żywnością produktów, które są w opakowaniach pozbawionych etykiet i mogą być mylnie uznane za żywność, np. trujące oleje mineralne, zaprawione zboża siewne itp.
- Bezpiecznie przechowuj żywność – chroń ją przed zepsuciem i zanieczyszczeniami.
Dostęp do recept
W szpitalach w Polanicy-Zdrój i w Głuchołazach czekają lekarze, którzy pomogą pacjentom w przypadku braku recepty:
- Specjalistyczne Centrum Medyczne S.A. w Polanicy-Zdroju, ul. Św. Jana Pawła II 2, tel. 074 862 11 03,
- Szpital Specjalistyczny MSWIA w Głuchołazach, ul. Karłowicza 40, tel. 507 105 671, oraz
- SP ZOZ Głuchołazy, ul. M. C. Skłodowskiej 16, tel. 506 186 520, 77 45 11 210.
W tych szpitalach, w Izbach Przyjęć będą wystawiane recepty, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Ponadto pacjenci mogą zgłosić się do każdego POZ w celu uzyskania porady i recepty.
W sytuacji zagrożenia zdrowia i życia repetę może wystawić farmaceuta bezpośrednio w aptece. Recepty mogą być wystawione na wszystkie leki poza lekami narkotycznymi i psychotropowymi. Farmaceuci mogą wystawić receptę farmaceutyczną nawet na 120 dni terapii.
Uzdrowiska
Uzdrowiska na terenie Dolnego Śląska funkcjonują bez większych zakłóceń. Pacjenci, którzy aktualnie przebywają na turnusach, mają zapewnioną opiekę medyczną, wyżywienie i zabiegi.
Oddziały wojewódzkie NFZ na bieżąco monitorują sytuację w uzdrowiskach na obszarach dotkniętych powodzią.
Osoby z terenów objętych powodzią, które mają w najbliższym czasie wyjechać na leczenie uzdrowiskowe mogą złożyć wniosek o przesunięcie terminu leczenia, dotyczy to skierowań do uzdrowisk na terenie całego kraju.
Bezpłatna pomoc psychologiczna dla osób poszkodowanych w powodzi
Pomoc dla placówek medycznych
Podmioty lecznicze, które ucierpiały w wyniku powodzi, mogą występować o udzielenie pomocy w zakresie podstawowych i pilnych potrzeb (produktów leczniczych i wyrobów medycznych lub innych materiałów), które są niezbędne do zapewnienia ciągłości działania placówki i udzielenia świadczeń zdrowotnych oraz których nie można zabezpieczyć w ramach standardowej dystrybucji na rynku. Zapotrzebowanie w tym zakresie należy przekazywać do właściwych terytorialnie urzędów wojewódzkich na wskazane poniżej kontakty:
- województwo dolnośląskie: podmiotylecznicze.powodz@duw.pl , tel. 691 514 705,
- województwo opolskie: bjablonska@opole.uw.gov.pl , tel. 604 937 386,
- województwo śląskie: czkws@katowice.uw.gov.pl.
Sprzątanie po powodzi
Wszelkie prace porządkowe po opadnięciu fali powodziowej muszą być prowadzone w stroju ochronnym: fartuchu i rękawicach z materiału nieprzepuszczającego wody, w kaloszach i maseczce.
Konieczne jest też usunięcie wszystkich przedmiotów, które zostały trwale uszkodzone – np. tkanin, mebli, elementów wykończeniowych i konstrukcyjnych, czy fug łączących kafelki.
Następnie konieczna jest dezynfekcja pomieszczeń i innych przedmiotów.
Szczegółowe informacje i poradnik jak, krok po kroku przygotować dom lub miejsce pracy do powrotu dostępne są na stronie Głównego Inspektoratu Sanitarnego.
Stosowanie produktów biobójczych przy usuwaniu skutków powodzi
Zastosowanie produktów biobójczych jest bardzo istotne jako profilaktyka zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego, z uwagi na ryzyko szerzenia się chorób zakaźnych oraz zatruć pokarmowych na terenach dotkniętych powodzią.
Najistotniejszą grupą produktów biobójczych przy usuwaniu skutków powodzi są środki dezynfekujące, stosowane m. in.:
– do dezynfekcji rąk,
– do dezynfekcji powierzchni (ściany, podłogi), wyposażenia i mebli, które nie są stosowane w bezpośrednim kontakcie z żywnością ani paszami,
– do celów utrzymania higieny weterynaryjnej oraz dezynfekcji materiałów i powierzchni mających związek z pobytem lub transportem zwierząt,
– do dezynfekcji urządzeń, kontenerów, przyborów kuchennych, powierzchni i rurociągów związanych z procesem produkcji, transportu, przechowywania i spożycia żywności lub pasz,
– produkty stosowane do dezynfekcji wody przeznaczonej do spożycia dla ludzi i zwierząt – w kwestiach związanych z bezpieczeństwem wody przeznaczonej do spożycia należy śledzić informacje służb sanitarno- epidemiologicznych oraz pić wodę butelkowaną, która nie miała kontaktu z wodami powodziowymi.
Kolejną grupą produktów, które mogą mieć zastosowanie w usuwaniu skutków powodzi są produkty konserwujące, które mogą być wykorzystane przy:
– remontowaniu i zabezpieczaniu w celu ochrony właściwości powierzchni farb, tworzyw sztucznych,
– konserwacji konstrukcji murowanych w celu zwalczania drobnoustrojów i glonów.
Istotne będą również produkty zwalczające szkodniki, w szczególności do zwalczania myszy, szczurów lub innych gryzoni oraz produkty stosowane do zwalczania stawonogów (np. owadów, pajęczaków i skorupiaków).
Wykaz obejmujący ponad 6500 zarejestrowanych produktów biobójczych jest dostępny pod adresem: Produkty Biobójcze
Bezpieczeństwo leków
1. Jeśli ogłoszono ewakuację, zabierz ze sobą w wodoszczelnej torebce wszystkie leki, których możesz potrzebować w najbliższym czasie.
2. Nie korzystaj z leków, które były zalane – mogły zostać zanieczyszczone, powinny one zostać zutylizowane. Oddaj je najbliższej aptece.
3. Leki przechowywane w złych warunkach (np. z powodu braku prądu) – ich trwałość i skuteczność może być obniżona, a w skrajnych przypadkach mogą zagrażać zdrowiu.
4. Sprawdź w jakich warunkach mogą być przetrzymywane Twoje leki. Niektóre leki wymagające przechowywania w lodówce np. Insuliny, mogą być bezpiecznie przechowywane w temp pokojowej nawet do 30 dni.
Zdrowie i bezpieczeństwo
Zgłoś się po pomoc medyczną jeśli:
- u ciebie lub domowników pojawi się biegunka, wymioty, podwyższona temperatura i tym podobne objawy zatrucia pokarmowego,
- doznałeś obrażeń lub masz ranę, która może ulec zakażeniu,
- masz objawy wysokiej gorączki, silny ból głowy, mocny kaszel, silne zawroty głowy,
- odczuwasz ból w okolicy serca,
- chorujesz przewlekle i potrzebujesz leków,
- zostałeś pogryziony przez zwierzęta,
- miałeś kontakt ze środkami chemicznymi, odczuwasz pieczenie oczu, trudności w oddychaniu lub podrażnienie skóry.
Śledź zalecenia lokalnych władz i państwowych powiatowych i wojewódzkich stacji sanitarno-epidemiologicznych.
Paweł Grzesiowski o bezpieczeństwie sanitarnym na terenach objętych powodzią
GIS: powodzie zwiększają ryzyko chorób