FDA – amerykański Urząd ds. Żywności i Leków wydał w połowie października ostrzeżenie dotyczące stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych przez kobiety w ciąży. Zwraca w nim uwagę, że zażywanie ich w okresie około 20. tygodnia ciąży i po tym czasie może się wiązać z bardzo rzadkim na szczęście, ale obserwowanym poważnym zaburzeniem nerek u rozwijającego się dziecka.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) to spora grupa leków wydawanych zarówno na receptę, jak i dostępnych bez przepisania przez lekarza, stosowanych przeciwbólowo i przeciwgorączkowo. Zawierają one takie substancje czynne jak: kwas acetylosalicylowy, ibuprofen, naproksen, diklofenak, celecoksib.
FDA zaleca, by kobiety w ciąży stosowały te leki wyłącznie wtedy, gdy zaleca im to wprost lekarz prowadzący ciążę. Zwraca przy tym uwagę, że dostępne są inne leki, które działają przeciwbólowo i przeciwgorączkowo, takie jak paracetamol, a w ciąży powyżej 20. tygodnia są bezpieczniejszym wyborem. Apeluje, by czytać załączone do leków ulotki i w razie wątpliwości zwrócić się do profesjonalisty medycznego z prośbą o wyjaśnienie.
Jakie leki w ciąży – olbrzymie wyzwanie
Specjaliści i narodowe oraz międzynarodowe agencje zajmujące się bezpieczeństwem leków starają się od wielu lat poradzić sobie z wyzwaniem związanym z farmakoterapią stosowaną przez kobiety w ciąży. Z jednej strony wcale nierzadkie są sytuacje, gdy przyszła matka w trosce o swoje zdrowie musi przyjmować leki, a jednocześnie potencjalny ich wpływ na płód nie jest dokładnie zbadany: trudno wyobrazić sobie, że producent leków rutynowo przeprowadza badania kliniczne z udziałem kobiet w ciąży.
Dr Agata Maciejczyk i Tatiana Ukhaliuk informują w Biuletynie Bezpieczeństwa Produktów Leczniczych, że szacuje się, iż w przypadku leków obecnych na rynku europejskim tylko w odniesieniu do 5 proc. z nich zgromadzono wystarczającą wiedzę o bezpieczeństwie ich podania w ciąży i okresie karmienia. „Z drugiej strony z wielu badań wynika, że około 90 proc. kobiet w ciąży przyjmuje jakieś leki. Gdy są one zdrowe, to są to przede wszystkim witaminy i kwas foliowy. Wynikiem braku pełnej informacji o 95 proc. leków jest stan, że kobiety w ciąży zmuszone są podejmować decyzję o przyjmowaniu leku nie mając pewności, czy nie zaszkodzi on ich przyszłym dzieciom” – czytamy w artykule tych autorek.
Warto pamiętać, że za pośrednictwem strony Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych można zgłaszać działania niepożądane leków.
Źródła: Strona FDA, Biuletyn Bezpieczeństwa Produktów Leczniczych 4/2019, Serwis Zdrowie PAP, Media Room