EMA z pozytywną opinią naukową dla sotrowimabu do stosowania we wczesnym leczeniu COVID-19.
- Opinia została wydana na podstawie dokonanego przez Komitet ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi (CHMP) przy EMA przeglądu dostępnych danych dotyczących sotrowimabu (znanego wcześniej jako preparat VIR-7831) stosowanego we wczesnym leczeniu COVID-19.
- Państwa członkowskie UE mogą wykorzystać wydaną przez CHMP pozytywną opinię podczas podejmowania decyzji na poziomie krajowym w sprawie podawania sotrowimabu na wczesnym etapie leczenia, zanim EMA wyda pozwolenie na dopuszczenie go do obrotu.
- Trwają rozmowy z organami rejestracyjnymi dotyczące pozwoleń na dopuszczenie ocenianego produktu do obrotu w kolejnych krajach.
Firmy GlaxoSmithKline plc i Vir Biotechnology, Inc. ogłosiły, że Komitet ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi (CHMP) przy Europejskiej Agencji Leków (EMA) wydał pozytywną opinię naukową po zgłoszeniu preparatu sotrowimab do CHMP na podstawie art. 5 ust. 3 Rozporządzenia 726/2004. Opinia ta dotyczy stosowania sotrowimabu w leczeniu osób dorosłych i młodzieży (w wieku od 12 lat, o masie ciała od 40 kg) chorych na COVID-19, którzy nie wymagają tlenoterapii i którzy są obarczeni wysokim ryzykiem progresji do ciężkiej postaci COVID-19.
Opinia CHMP wydana na podstawie art. 5 ust. 3 może teraz zostać rozważona przez władze krajowe państw członkowskich UE podczas podejmowania opartych na dowodach decyzji w sprawie zastosowania tego preparatu na wczesnym etapie leczenia jeszcze przed dopuszczeniem go do obrotu.
Christopher Corsico, starszy wiceprezes ds. rozwoju w firmie GSK, powiedział: – Pandemia COVID-19 nie ustępuje i pojawiają się nowe warianty wirusa budzące nasze obawy, w tym te wykryte w ostatnim czasie w Indiach. W związku z tym najważniejszym priorytetem pozostaje opracowanie terapii, które umożliwią spowolnienie progresji choroby u pacjentów z grup wysokiego ryzyka ciężkich powikłań. Przeciwciała monoklonalne są nieodzownym elementem kompleksowego leczenia COVID-19, szczególnie z uwagi na to, że jak dotąd co najmniej jedną dawkę szczepionki otrzymało mniej niż 40% osób dorosłych w UE1. Ta pozytywna opinia naukowa wydana przez EMA daje nam nadzieję, że jesteśmy coraz bliżej udostępnienia sotrowimabu pacjentom w całej Europie.
Dr George Scangos, dyrektor naczelny Vir, powiedział: – Wydana dziś opinia to świetna wiadomość dla pacjentów w Europie, ponieważ państwa członkowskie UE będą w stanie na jej podstawie z większą łatwością realizować procesy wydawania swoich tymczasowych pozwoleń na dopuszczenie sotrowimabu do obrotu. Nasze najnowsze dane z badań in vitro mówią, że sotrowimab skutecznie walczy z ewoluującą chorobą COVID-19 i zachowuje skuteczność wobec wszystkich krążących wariantów wywołującego ją wirusa. Będziemy z radością współpracować z organami rejestracyjnymi na całym świecie, aby udostępnić sotrowimab większej liczbie potrzebujących leczenia pacjentów i przyczynić się do zakończenia pandemii.
CHMP wydał swoją opinię, biorąc pod uwagę dane z analizy pośredniej skuteczności i bezpieczeństwa stosowania uzyskane w badaniu fazy III COMET-ICE (ang. COVID-19 Monoclonal antibody Efficacy Trial – Intent to Care Early), w którym oceniano stosowanie sotrowimabu w monoterapii we wczesnym leczeniu COVID-19 u osób dorosłych obarczonych wysokim ryzykiem hospitalizacji. Wyniki analizy pośredniej dotyczące skuteczności oparte na danych dotyczących 583 pacjentów poddanych randomizacji wykazały zmniejszenie ryzyka hospitalizacji lub zgonu o 85% (p = 0,002) w przypadku stosowania sotrowimabu w porównaniu z placebo, co stanowiło pierwszorzędowy punkt końcowy badania. W rezultacie Niezależna Komisja ds. Monitorowania Danych (IDMC) zaleciła wstrzymanie rekrutacji do badania – ze względu na uzyskane już dowody na dużą skuteczność. CHMP uwzględni także dane dotyczące jakości i bezpieczeństwa leku.
CHMP dokonał również przeglądu danych z kilku badań in vitro, które wskazują, że sotrowimab zachowuje skuteczność wobec szeregu krążących istotnych wariantów wirusa, w tym wariantu brazylijskiego (P.1), kalifornijskiego (B.1.427/B.1.429), południowoafrykańskiego (B.1.351) i brytyjskiego (B.1.1.7). Świadczą o tym dane z badań in vitro z użyciem żywego wirusa i z pseudotypowanych testów wirusowych. Niedawno w bazie bioRxiv opublikowano też dodatkowe dane z badań in vitro, które wskazują na aktywność ocenianego preparatu wobec wariantu nowojorskiego (B.1.526) i indyjskiego (B.1.617). Efekt kliniczny tych wariantów nie został jeszcze poznany. Działanie sotrowimabu jest ukierunkowane na konserwatywny epitop białka kolca, w przypadku którego prawdopodobieństwo mutacji w miarę upływu czasu jest mniejsze. Proces gromadzenia i analizy danych wciąż trwa.
Przegląd danych przez CHMP był prowadzony równolegle z trwającym obecnie przeglądem etapowym EMA, który uruchomiono, aby przyspieszyć ocenę wniosku o dopuszczenie do obrotu obiecującego leku w sytuacji zagrożenia zdrowia publicznego. Przegląd etapowy będzie prowadzony do czasu, gdy dostępnych będzie wystarczająco dużo danych uzasadniających wydanie formalnego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu.
Wniosek o pozwolenie na użycie w sytuacji wyjątkowej (EUA) dla sotrowimabu przedłożono do amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) i jest on również przedmiotem przeglądów prowadzonych przez organy regulacyjne na całym świecie, w tym przez kanadyjską Agencję ds. Zdrowia w procedurze przyspieszonej rejestracji leków na COVID-19 na podstawie postanowienia tymczasowego.
Nadmierna śmiertelność podczas pandemii Covid-19. Interaktywny wykres
Informacje o planie badania COMET-ICE
W wieloośrodkowym, kontrolowanym placebo badaniu fazy III COMET-ICE prowadzonym metodą podwójnie ślepej próby oceniano dożylne (i.v.) stosowanie sotrowimabu u osób dorosłych z łagodną lub umiarkowaną postacią COVID-19, obarczonych wysokim ryzykiem progresji do ciężkiego przebiegu choroby.
W tym trwającym badaniu oceniano bezpieczeństwo stosowania i skuteczność jednorazowej, podanej dożylnie dawki sotrowimabu (500 mg) w porównaniu z placebo u pacjentów ambulatoryjnych na całym świecie. Ocena bezpieczeństwa sotrowimabu opiera się głównie na analizie pośredniej danych pochodzących od 868 pacjentów (430 pacjentów w grupie przyjmującej produkt aktywny oraz 438 pacjentów w grupie przyjmującej placebo), które obejmują okres 29 dni. W badanej populacji 63% pacjentów stanowiły osoby wywodzące się z populacji hiszpańskojęzycznych/latynoskich, a 7% – przedstawiciele rasy czarnej i Afroamerykanie. Zgodnie z danymi amerykańskiego Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom w populacjach tych istnieje około trzykrotnie większe ryzyko hospitalizacji i około dwukrotnie większe ryzyko zgonu2 z powodu COVID-19. Pierwszorzędowym punktem końcowym oceny skuteczności był odsetek pacjentów, u których doszło do progresji COVID-19 zdefiniowanej jako konieczność hospitalizacji na co najmniej 24 godziny lub zgon przed upływem 29 dni od randomizacji.
Jedynym zdarzeniem niepożądanym, którego częstość występowania w grupie stosującej sotrowimab była większa niż 1%, była biegunka (w grupie placebo występująca z częstością mniejszą niż 1%). Wszystkie pozostałe zdarzenie niepożądane o częstości występowania większej niż 1% odnotowano w grupie placebo. Nie zaobserwowano innych zdarzeń niepożądanych występujących podczas leczenia, których częstość występowania była większa w grupie sotrowimabu niż w grupie placebo. Bezpieczeństwo stosowania i skuteczność sotrowimabu pozostaje przedmiotem toczących się badań klinicznych, a analiza danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania i skuteczności uzyskanych po 29 dniach dla całej populacji próby COMET-ICE jest spodziewana jeszcze w pierwszej połowie 2021 r.
Szczepienia przeciw COVID-19. Fakty i mity o technologii mRNA
Informacje o programie badań klinicznych nad sotrowimabem do stosowania we wczesnym leczeniu COVID-19
Pełny program badań klinicznych nad sotrowimabem oprócz badania COMET-ICE obejmuje następujące badania:
- COMET-PEAK: trwające dwuczęściowe badanie fazy II oceniające bezpieczeństwo stosowania i kinetykę wirusa po domięśniowym podaniu 500 mg sotrowimabu w porównaniu z dożylnym podaniem 500 mg sotrowimabu u osób dorosłych z łagodną lub umiarkowaną postacią COVID-19 obarczonych niskim ryzykiem oraz podobieństwo farmakokinetyki sotrowimabu wytwarzanego w różnych procesach.
- COMET-TAIL: badanie fazy III, które powinno się rozpocząć w drugim kwartale 2021 r., z udziałem osób dorosłych obarczonych wysokim ryzykiem, mające na celu ocenę, czy podawanie domięśniowo sotrowimabu na wczesnym etapie leczenia z powodu COVID-19 może zmniejszyć wskaźnik hospitalizacji lub zgonów.
- COMET-STAR: badanie fazy III, które powinno się rozpocząć w trzecim kwartale 2021 r., z udziałem niezakażonych osób dorosłych, mające na celu ustalenie, czy domięśniowe podawanie sotrowimabu może zapobiegać objawowym zakażeniom.
Stosowanie sotrowimabu do stosowania we wczesnym leczeniu COVID-19 było też oceniane w warunkach ambulatoryjnych w badaniu fazy II BLAZE-4 sponsorowanym przez firmę Eli Lilly and Company, którego celem była ocena bezpieczeństwa stosowania i skuteczności bamlaniwimabu (LY-CoV555) w monoterapii oraz w skojarzeniu z innymi przeciwciałami neutralizującymi, w tym sotrowimabem, w porównaniu z placebo, u osób dorosłych z łagodną lub umiarkowaną postacią COVID-19, obarczonych niskim ryzykiem. W analizie pośredniej wykazano, że stosowanie bamlaniwimabu (700 mg) w skojarzeniu z sotrowimabem (500 mg), w porównaniu z placebo, pozwala uzyskać względne zmniejszenie odsetka pacjentów z uporczywie wysoką wiremią o 70% w siódmym dniu, co oznacza, że pierwszorzędowy punkt końcowy został osiągnięty.
Ponadto sotrowimab oraz preparat VIR-7832 są oceniane w badaniu fazy Ib/IIa AGILE, wspieranym przez brytyjski Krajowy System Ochrony Zdrowia (National Health Service), prowadzonym z udziałem osób dorosłych z łagodną lub umiarkowaną postacią COVID-19. Preparat VIR-7832 (GSK4182137) jest drugim przeciwciałem monoklonalnym opracowanym w wyniku współpracy firm Vir i GSK, które będzie badane jako potencjalny lek przeciwko COVID-19.
Informacje o sotrowimabie (wcześniej VIR-7831) do zastosowania we wczesnym leczeniu COVID-19
Sotrowimab to eksperymentalne przeciwciało monoklonalne przeciwko SARS-CoV-2. Dane przedkliniczne wskazują, że może ono zarówno uniemożliwiać wnikanie wirusa do zdrowych komórek, jak i usuwać zakażone komórki. Przeciwciało to wiąże się z epitopem na powierzchni SARS-CoV-2, identycznym jak w przypadku SARS-CoV-1 (wirusa powodującego SARS – ciężki ostry zespół oddechowy), co wskazuje, że epitop ten jest konserwatywny i w związku z tym rozwój oporności jest utrudniony. Sotrowimab, który wykorzystuje technologię Xtend™ firmy Xencor, został również opracowany tak, by osiągał wysokie stężenie w płucach w celu zapewnienia optymalnej penetracji tkanek dróg oddechowych zakażonych przez SARS-CoV-2.
Informacje o preparacie VIR-7832/GSK4182137
VIR-7832 to eksperymentalne przeciwciało monoklonalne przeciwko SARS-CoV-2 o podwójnym mechanizmie działania. Dane przedkliniczne wskazują, że może ono zarówno uniemożliwiać wnikanie wirusa do zdrowych komórek, jak i zwiększać zdolność usuwania zakażonych komórek. Przeciwciało to wiąże się z epitopem na powierzchni SARS-CoV-2, identycznym jak w przypadku SARS-CoV-1 (wirusa powodującego SARS – ciężki ostry zespół oddechowy), co wskazuje, że epitop ten jest wysoce konserwatywny i w związku z tym rozwój oporności jest utrudniony. Preparat VIR-7832, w którego rozwoju wykorzystano technologię Xtend i inne technologie Fc firmy Xencor, został opracowany w taki sposób, że osiąga wysokie stężenie w płucach, dzięki czemu zapewnia optymalną penetrację tkanek dróg oddechowych zajętych przez SARS-CoV-2, i cechuje się wydłużonym okresem półtrwania. Warto zaznaczyć, że preparat VIR-7832 może też zwiększać aktywność limfocytów T swoistych dla wirusa, co mogłoby ułatwiać leczenie i/lub zapobieganie COVID-19.
Informacje o współpracy firm Vir i GSK
W kwietniu 2020 r. firmy Vir i GSK nawiązały współpracę w celu prowadzenia prac badawczo-rozwojowych nad rozwiązaniami problemu z koronawirusami, w tym SARS-CoV-2 powodującym COVID-19. W ramach wspólnych działań wykorzystywana jest platforma technologiczna należąca do firmy Vir w celu przyspieszenia prac nad istniejącymi przeciwciałami przeciwwirusowymi oraz identyfikacji nowych, które można będzie stosować w leczeniu lub profilaktyce w ramach walki z trwającą pandemią COVID-19 oraz w przyszłości. Spółki wykorzystają wiedzę i doświadczenie GSK w dziedzinie genomiki funkcjonalnej i połączą swoje możliwości, wykonując badania przesiewowe metodą CRISPR oraz korzystając ze sztucznej inteligencji w celu identyfikacji cząsteczek wykazujących działanie przeciwko koronawirusowi, ukierunkowanych na geny komórek gospodarza. Ich wiedza i doświadczenie znajdą również zastosowanie w procesie badań nad szczepionkami przeciwko SARS-CoV-2 i innym koronawirusom.
Nowoopracowany środek na koronawirusa 20 razy skuteczniejszy od innych leków
Zaangażowanie GSK w walkę z COVID-19
Działania spółki GSK w odpowiedzi na pandemię COVID-19 należą do najszerzej zakrojonych w branży, o czym świadczy opracowanie trzech potencjalnych leków oprócz potencjalnych szczepionek rozwijanych wraz z organizacjami partnerskimi.
GSK współpracuje z kilkoma organizacjami w obszarze rozwoju szczepionek przeciwko COVID-19, zapewniając dostęp do swojej technologii adiuwantowej. Poza działaniami podejmowanymi wspólnie z firmą Medicago niedawno GSK ogłosiło współpracę z firmą Sanofi w celu opracowania produktu będącego kandydatem na opartą na białkach szczepionkę adiuwantową. Rozpoczęcie dotyczących go badań klinicznych fazy III jest przewidywane w II kwartale. Trwa także obejmująca wcześniejszą fazę testów współpraca z firmą SK Bioscience. Firma SK Bioscience jest finansowana przez CEPI oraz Fundację Billa i Melindy Gatesów. Jej celem jest opracowanie zróżnicowanych, niedrogich szczepionek przeciwko COVID-19, które byłyby dostarczane globalnie w ramach programu COVAX. Stosowanie adiuwantów może mieć szczególne znaczenie w sytuacji pandemii, ponieważ może zmniejszyć ilość wymaganego białka szczepionki w jednej dawce i pozwolić na wyprodukowanie większej liczby dawek, a tym samym przyczynić się do ochrony większej liczby osób. Doświadczenia z innymi szczepionkami adiuwantowymi pozwalają wnioskować, że istnieje możliwość zwiększenia ochrony krzyżowej przed wariantami wirusa powodującego COVID-19, co będzie przedmiotem dalszych badań.
GSK współpracuje również z firmą CureVac specjalizującą się w technologii mRNA przy projekcie opracowania multiwalentnej szczepionki następnej generacji przeciwko COVID-19 na bazie mRNA, dzięki czemu jeden produkt powinien działać na kilka różnych nowo pojawiających się wariantów wirusa. GSK wesprze też produkcję do 100 milionów dawek szczepionki przeciwko COVID-19 pierwszej generacji firmy CureVac. GSK wspiera także produkcję do 60 milionów dawek szczepionki przeciwko COVID-19 firmy Novavax w Wielkiej Brytanii.
Ponadto spółka GSK bada potencjalne opcje terapeutyczne dla pacjentów z COVID-19. W ramach wspólnych działań z Vir Biotechnology pracuje nad rozwojem istniejących oraz identyfikacją nowych przeciwciał przeciwwirusowych, które można będzie stosować w leczeniu lub profilaktyce COVID-19. Niedawno GSK informowało, że Niezależna Komisja ds. Monitorowania Danych zaleciła wstrzymanie rekrutacji do badania fazy III COMET-ICE oceniającego stosowanie sotrovimabu w monoterapii we wczesnej fazie leczenia COVID-19 u osób dorosłych obarczonych wysokim ryzykiem hospitalizacji ze względu na wyniki analizy pośredniej wskazujące na dużą skuteczność. GSK ocenia też, czy eksperymentalne przeciwciało monoklonalne otilimab może pomóc ciężko chorym na COVID-19 pacjentom w wieku powyżej 70 lat, u których doszło do nadmiernej reakcji układu odpornościowego.
Zaangażowanie Vir w walkę z COVID-19
Misją firmy Vir od dnia jej założenia jest walka z najcięższymi chorobami zakaźnymi. W 2020 r. firma Vir zareagowała na szybko rozprzestrzeniającą się pandemię COVID-19, wykorzystując swoje unikalne doświadczenie naukowe i wiodącą platformę przeciwciał do badań nad wieloma przeciwciałami monoklonalnymi, które można by stosować w leczeniu lub zapobieganiu COVID-19. Sotrowimab to pierwsze przeciwciało ukierunkowane na SARS-CoV-2, które firma Vir rozwinęła do fazy klinicznej. Zostało starannie dobrane ze względu na swoje obiecujące właściwości wykazane w badaniach przedklinicznych, takie jak wysoka spodziewana bariera wobec oporności czy potencjalna zdolność zarówno do blokowania przenikania wirusa do zdrowych komórek, jak i eliminowania zakażonych komórek. Firma Vir nadal prowadzi prace nad nowymi rozwiązaniami terapeutycznymi i profilaktycznymi w walce z SARS-CoV-2 i pandemiami koronawirusa w przyszłości, zarówno samodzielnie, jak i we współpracy ze swoimi partnerami.
1 European Centre for Disease Prevention and Control. COVID-19 Vaccine Tracker: European Centre for Disease Prevention and Control. www.vaccinetracker.ecdc.europa.eu/public/extensions/COVID-19/vaccine-tracker.html#uptake-tab. 18 maja 2021 r.
2 Źródło danych: Centers for Disease Control and Prevention: Risk for COVID-19 Infection, Hospitalization, and Death By Race/Ethnicity (https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/covid-data/investigations-discovery/hospitalization-death-by-race-ethnicity.html)
Informacje o firmie GSK
GSK to globalna firma z sektora ochrony zdrowia, opierająca swoją działalność na badaniach naukowych i kierująca się szczególnym celem, jakim jest pomaganie ludziom osiągać więcej, czuć się lepiej i żyć dłużej.
Informacje o firmie Vir Biotechnology
Vir Biotechnology to spółka działająca w obszarze badań klinicznych z zakresu immunologii, której przedsięwzięcia ukierunkowane są na łączenie danych immunologicznych i najnowocześniejszych technologii w celu leczenia ciężkich chorób zakaźnych i zapobiegania im. Firma Vir stworzyła cztery platformy technologiczne do stymulowania i usprawniania układu odpornościowego dzięki wykorzystaniu istotnych obserwacji dotyczących naturalnych procesów immunologicznych. Obecne portfolio rozwijanych przez nią produktów obejmuje potencjalne produkty do leczenia COVID-19 oraz zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B, wirusem grypy typu A i ludzkim wirusem niedoboru odporności. Więcej informacji można znaleźć na stronie www.vir.bio.
NP-PL-NA-PRSR-210009