W 2017 r. Polska stała się dwunastym europejskim krajem, który zalegalizował stosowanie marihuany w celach leczniczych. Od tamtej pory konopie medyczne może przepisać każdy lekarz (oprócz lekarza weterynarii). Mogą być one doskonałym wsparciem w leczeniu wielu chorób. O właściwościach medycznej marihuany, wskazaniach do jej stosowania oraz mitach towarzyszącym konopiom porozmawialiśmy z dr n. med. Magdaleną Nitą z Centrum Medycyny Konopnej.
Marihuanę wykorzystywano w celach leczniczych już w starożytnych Chinach i Indiach. Praktyka ta jest stosowana do dziś. Marihuana medyczna to surowiec farmaceutyczny pochodzenia roślinnego o bardzo bogatym składzie. Najczęściej wymieniane, a zarazem popularne związki chemiczne występujcie w niej, których działanie ma znaczenie terapeutyczne, to THC oraz CBD.
– THC jest odpowiedzialne za psychoaktywne działanie marihuany. Związek ten wykazuje też silne działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe, a dodatkowo obniża spastyczność mięśni. Z kolei CBD ogranicza działanie psychoaktywne THC i posiada właściwości przeciwbólowe, przeciwlękowe czy antydepresyjne – wyjaśnia dr n.med. Magdalena Nita – dyrektor ds. medycznych w Centrum Medycyny Konopnej.
Medyczną marihuanę można nabyć tylko i wyłącznie na receptę. Różnica pomiędzy tą rekreacyjną, a leczniczą polega głównie na sposobie uprawiania – medyczna marihuana jest uprawiana w ściśle kontrolowanych warunkach. Co ciekawe – rekomendują ją towarzystwa leczenia bólu na całym świecie, ze względu na jej udowodnioną badaniami klinicznymi skuteczność w przebiegu terapii bólu przewlekłego. Konopie medyczne są skuteczne w ponad 1000 problemach zdrowotnych z obszarów takich jak np. reumatologia, onkologia, psychiatria, neurologia, ginekologia czy endokrynologia. Dane pokazują, że tylko z bólem przewlekłym zmaga się aż 27% Polaków. Natomiast analizy Prohibiton Partners wskazują, że w 2022 r. z terapii medyczną marihuaną korzystało w Polsce ponad 9 tysięcy pacjentów.
– Medyczna marihuana sprawdza się jako terapia towarzysząca, dodatkowa – zwłaszcza w tych przypadkach, gdzie zawodzą tradycyjne metody leczenia. Korzystanie z niej zawsze powinno odbywać się pod opieką lekarza, który prowadzi tę terapię i specjalizuje się w niej. Bardzo ważne są wskazania do jej stosowania, ponieważ jest to terapia na konkretne schorzenia, stosuje się ją w określonych przypadkach, a nie rekreacyjnie – podkreśla dr n. med. Magdalena Nita.
Marihuanę leczniczą stosuje się m.in. w zmaganiach z różnego pochodzenia bólem (pourazowy, pooperacyjny, bolesne miesiączkowanie), stwardnieniem rozsianym, padaczką, chorobą Parkinsona, ADHD, autyzmem, boreliozą, zaburzeniami snu i odżywiania oraz endometriozą. Na stronie Polskiej Ligi Walki z Rakiem, dla której źródłem wiedzy jest serwis Narodowego Instytutu Raka (National Cancer Institute, NCI) – agencji rządu Stanów Zjednoczonych można znaleźć informację, że marihuana oraz kannabinoidy mogą przynosić korzyści w łagodzeniu objawów raka oraz efektów ubocznych leczenia onkologicznego.
Z badania przeprowadzonego przez Centrum Medycyny Konopnej w 2022 r. wynika, że aż 76 proc. Polaków uważa, że marihuana medyczna to środek o potwierdzonej skuteczności medycznej, a 61 proc. zadeklarowało chęć skorzystania z takiej terapii w przypadku rekomendacji lekarza.
– Medyczna marihuana w naszym kraju jest legalna już od kilku lat, ale pacjenci nieczęsto spotykają się z terapią wykorzystującą rośliny konopi. 84% naszych badanych stwierdziło, że lekarz nigdy nie zaproponował im lub członkom ich rodziny terapii z użyciem marihuany medycznej. W polskim systemie ochrony zdrowia brakuje kompleksowego podejścia do tej terapii, począwszy od samego kształcenia lekarzy w tym obszarze w trakcie edukacji na studiach aż po brak refundacji i jej promocji wśród pacjentów – zaznacza dr n.med. Magdalena Nita.
Obecnie koszt leczenia medyczną marihuaną nie należy do najtańszych. Za 1 g suszu, trzeba zapłacić ok. 65 zł. Z pewnością refundacja sprawiłaby, że większa liczba osób mogłaby sięgać po konopie lecznicze.
Zdaniem samych badanych jednymi z najważniejszych ograniczeń dla powszechności terapii roślinami konopi w Polsce są skojarzenia związane z narkotykami (51%), stereotypy dotyczące terapii (35%) oraz brak refundacji leku przez NFZ (27%). To pokazuje, że bariery związane ze świadomością tej terapii stanowią główne ograniczenie w jej rozwoju.
– Na szczęście dziś coraz rzadziej marihuana medyczna kojarzona jest tylko i wyłącznie z narkotykiem. Jednak nadal wokół niej funkcjonują mity, które hamują rozwój tej terapii. Dodatkowo spora dezinformacja dotycząca tego tematu nie pomaga pacjentom. Zdarza się, że po lekturze artykułów z różnych źródeł, przychodzą oni do lekarza z dużymi oczekiwaniami, bo np. przeczytali, że marihuana leczy raka – komentuje dr n.med. Magdalena Nita.
Stąd bardzo ważne jest, aby czerpać informacje z wiarygodnych źródeł, jakimi są m.in. publikacje naukowe czy rozmowy z medykami. Co roku pojawiają się też nowe badania dot. marihuany leczniczej i jej potencjału.
Mówiąc o medycznej marihuanie, należy wspomnieć o działaniach niepożądanych. Z raportu Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii wynika, że najczęstsze działania niepożądane po preparatach z marihuany medycznej to zawroty głowy, suchość w ustach, nudności czy szybsza praca serca. Powinno to być dodatkowym argumentem za tym, że dla swojego bezpieczeństwa i zdrowia marihuanę leczniczą należy stosować pod bacznym okiem lekarza. Osoby sięgające po konopie medyczne w celach leczniczych rzadko mogą ulec uzależnieniu. Jeżeli leczenie odbywa się pod opieką wykwalifikowanego personelu, a pacjent stosuje się do wszystkich zaleceń lekarskich i zasad dawkowania, to nie grozi mu uzależnienie.
Zdaniem ekspertów – sektor marihuany medycznej rozwija się nad Wisłą bardzo prężnie. Mówi się, że rynek ten w Polsce w 2028 r. będzie wart nawet 2 mld euro.
Magdalena Nita to absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Studiów Doktoranckich WUM, z którym współpracuje jako wykładowca. Mimo licznych obowiązków wynikających z pracy lekarskiej – propaguje nowe metody leczenia oparte na roślinach konopi oraz pełni funkcję Dyrektor ds. medycznych w Centrum Medycyny Konopnej – placówce będącej jednym z liderów, jeśli chodzi o tego typu terapię w kraju.
Centrum Medycyny Konopnej rozpoczyna współpracę z Fundacją „Pokonać Endometriozę”
Centrum Medycyny Konopnej rozpoczyna współpracę z Grupą NU-MED