„Czarna lista RDTL” zostanie zlikwidowana? Organizacje pacjentów apelują do Prezydenta RP o pilne zmiany

17 organizacji pacjentów w piśmie skierowanym do Prezydenta Andrzeja Dudy zaapelowało o wykreślenie lub głęboką modyfikację przepisów regulujących wykaz technologii lekowych niepodlegających finansowaniu w ramach ratunkowego dostępu do technologii lekowych (RDTL).

Ratunkowy dostęp do technologii lekowych to mechanizm finansowy utworzony z myślą o pacjentach, którzy nie mają dostępu do leczenia w ramach standardowych procedur refundacyjnych. Ma zapewniać możliwość korzystania z terapii ratujących lub wydłużających życie lub zapewniających znaczną poprawę zdrowia pacjentom w szczególnie w trudnej sytuacji zdrowotnej.

Wraz z wdrożeniem ustawy o Funduszu Medycznym wprowadzono wykaz technologii lekowych niepodlegających finansowaniu w ramach RDTL. W myśl obecnych przepisów, np. negatywna decyzja Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji wydana w ramach postępowania refundacyjnego powoduje automatyczne dodanie leku do tzw. „czarnej listy” RDTL. Na ostatniej takiej liście znalazło się ponad 130 pozycji.

Sygnatariusze apelu zwracają uwagę na to, że ten przepis uniemożliwia finansowanie terapii dla wielu pacjentów, w tym dzieci oraz chorych z chorobami nowotworowymi, rzadkimi oraz przewlekłymi. Jest to szczególnie niezrozumiałe, gdyż wydanie negatywnej decyzji Prezesa AOTMiT może być podyktowane jedynie przesłankami ekonomicznymi, bez uwzględniania skuteczności terapii, co dyskryminuje polskich pacjentów w dostępie do najnowszego leczenia. Takie podejście stoi w wyraźnej sprzeczności z ideą dostępu do technologii „ratunkowych”.

– Wielokrotnie zdarzało się, że nie podlegały finansowaniu w ramach RDTL terapie, dla których ostatecznie pacjenci uzyskali dostęp w ramach publicznego systemu ochrony zdrowia, czyli refundacji. Wcześniej jednak przez wiele miesięcy nie mogli korzystać z leków o udowodnionej skuteczności w ramach zwyczajnych procedur refundacyjnych, lecz również byli pozbawieni możliwości skorzystania z tej nadzwyczajnej ścieżki – podkreślają w piśmie.

Dla setek pacjentów nadal jedyną szansą pozostają zbiórki publiczne, choć – jak przypominają autorzy pisma – Prezydent w trakcie prac nad ustawą w 2020 r. deklarował, że Fundusz Medyczny jest potrzebny m.in. po to, aby nie musiały już być organizowane.

Organizacje pacjentów wiążą duże nadzieje z planowanym rozpoczęciem prac nad nowelizacją ustawy o Funduszu Medycznym. Uważają, że zmiana przepisów funkcjonowania wykazu technologii lekowych niepodlegających finansowaniu w ramach RDTL pozwoli realnie poprawić sytuację ciężko chorych pacjentów.

Pod wspólnym apelem podpisali się w kolejności alfabetycznej:

Federacja Pacjentów Polskich;
Fundacja Carita im. Wiesławy Adamiec;
Fundacja OmeaLife – Rak piersi nie ogranicza;
Fundacja OnkoCafe – Razem Lepiej;
Fundacja Onkologiczna – Alivia;
Fundacja Onkologiczna Nadzieja;
Fundacja Rak’n’Roll – Wygraj życie;
MATIO Fundacja Pomocy Rodzinom i Chorym na Mukowiscydozę;
Ogólnopolska Federacja Onkologiczna;
Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pomocy Chorym na przewlekłą białaczkę szpikową SPBS;
Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pacjentów ze Schorzeniami Serca i Naczyń „EcoSerce”;
Polskie Towarzystwo Stomijne POL-ILKO;
Polskie Towarzystwo Walki z Mukowiscydozą;
Stowarzyszenie Hematoonkologiczni;
Stowarzyszenie Mężczyzn z Chorobami Prostaty „GLADIATOR” im. Profesora Tadeusza Koszarowskiego;
Stowarzyszenie Pomocy Chorym na Nowotwory Krwi w Zamościu;
Stowarzyszenie na rzecz Walki z Chorobami Nowotworowymi „Sanitas”.

Apel organizacji pacjentów w sprawie RDTL:

Warszawa, 13 października 2022 r.
Andrzej Duda
Prezydent RP
Szanowny Panie Prezydencie,
w związku z przekazaniem do Sejmu RP projektu nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym, zwracamy się w imieniu organizacji pacjentów o wprowadzenie korekty przepisów dotyczących funkcjonowania programu ratunkowego dostępu do technologii lekowych (RDTL).
Ustawa o Funduszu Medycznym zmieniła system ratunkowego dostępu do technologii lekowych. Jest to program służący wsparciu pacjentów w wyjątkowo trudnej sytuacji zdrowotnej, którzy nie mają dostępu do skutecznej i bezpiecznej opcji terapeutycznej w ramach standardowych procedur refundacyjnych. Doceniamy zwiększenie liczby chorych korzystających z tego programu oraz rosnącą wartość świadczeń finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia w ostatnich miesiącach. To pozytywne zjawiska.
Niemniej wdrożenie ustawy o Funduszu Medycznym przyniosło również wprowadzenie przepisów powołujących wykaz technologii lekowych niepodlegających finansowaniu w ramach RDTL. Na początku lipca wykaz obejmował ponad 130 pozycji. Katalog przesłanek powodujących automatyczne uzupełnienie tego wykazu zawiera wydanie negatywnej rekomendacji Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
w ramach postępowania refundacyjnego. Przypominamy, że taka decyzja Prezesa może zostać wydana wyłącznie na podstawie przesłanek ekonomicznych, co dyskryminuje polskich pacjentów w dostępie do najnowszych technologii lekowych. Z pełną odpowiedzialnością stwierdzamy, że jest to obecnie najbardziej niezrozumiały przepis regulujący dostęp do leczenia dla naszych pacjentów. Utrwala przedmiotową pozycję pacjentów w systemie, który uniemożliwił finansowanie terapii dla wielu pacjentów, w tym dzieci oraz chorych z chorobami nowotworowymi, rzadkimi oraz przewlekłymi.
Wielokrotnie zdarzało się, że nie podlegały finansowaniu w ramach RDTL terapie, dla których ostatecznie pacjenci uzyskali dostęp w ramach publicznego systemu ochrony zdrowia, czyli refundacji. Wcześniej jednak przez wiele miesięcy nie mogli korzystać z leków o udowodnionej skuteczności w ramach zwyczajnych procedur refundacyjnych, lecz również byli pozbawieni możliwości skorzystania z tej nadzwyczajnej ścieżki. W podobnej sytuacji znajdują się obecnie setki pacjentów, dla których jedyną szansą pozostają zbiórki publiczne, co jest rażąco niezgodne z Pańskimi intencjami, deklarowanymi w trakcie prac nad ustawą w 2020 r. Jesteśmy głęboko przekonani, że nie była to intencja projektodawcy tego rozwiązania.
Wobec przedstawionej sytuacji, planowanym rozpoczęciem prac nad nowelizacją ustawy o Funduszu Medycznym w Sejmie, apelujemy o zmianę przepisów dotyczących funkcjonowania programu ratunkowego dostępu do technologii lekowych. W szczególności prosimy o wykreślenie lub głęboką modyfikację przepisów regulujących wykaz technologii lekowych niepodlegających finansowaniu w ramach RDTL. W ostatnim roku wielu pacjentów nie mogło otrzymać dostępu do ratującej życie terapii, nie zdążyli również zebrać ogromnych dla nich kwot w ramach zbiórek publicznych.
Liczymy na wypracowanie odpowiednich rozwiązań dla polskich pacjentów.
Z wyrazami szacunku,
Katarzyna Lisowska
Stowarzyszenie Hematoonkologiczni