Anifrolumab został zarejestrowany w UE w terapii umiarkowanej do ciężkiej postaci tocznia rumieniowatego układowego. Jest to pierwsze przeciwciało monoklonalne przeciwko receptorowi dla interferonów typu I i pierwszy nowy lek od ponad 10 lat w terapii tocznia rumieniowatego układowego.
Lek anifrolumab uzyskał rejestrację na terenie Unii Europejskiej jako leczenie uzupełniające u dorosłych pacjentów z aktywnym, seropozytywnym toczniem rumieniowatym układowym (ang. systemiclupuserythematosus, SLE) o postaci umiarkowanej do ciężkiej, pomimo stosowania standardowego leczenia.
Anifrolumab jest pierwszym lekiem biologicznym w terapii SLE w Europie, którego wskazanie do stosowania nie jest ograniczone wyłącznie do populacji pacjentów z wysokim stopniem aktywności choroby. SLE jest ciężką i złożoną chorobą autoimmunologiczną, która może atakować różne narządy. Objawy choroby często nie są odpowiednio kontrolowane, w jej przebiegu dochodzi do nieodwracalnego uszkodzenia narządów, a jakość życia pacjentów jest istotnie obniżona.1-3 W Europie na SLE choruje około 250 000 osób, większość z nich to kobiety, u których rozpoznanie stawiane jest pomiędzy 15 a 45 rokiem życia.4
Decyzja wydana przez Komisję Europejskąopierała się na wynikach badań klinicznych anifrolumabu, w tym badaniu fazy III TULIP i badaniu fazy II MUSE.5-7 W badaniach klinicznych u większej liczby pacjentów otrzymujących anifrolumabodnotowano zmniejszenie ogólnej aktywności choroby w różnych układach narządów i trwałąredukcję dawek doustnych glikokortykosteroidów (GKS) w porównaniu z placebo.5-7 Ograniczenie do minimum stosowania GKS przy jednoczesnym zmniejszeniu aktywności choroby jest ważnym celem leczenia SLE redukującym ryzyko uszkodzenia narządów.8,9 Dopuszczenie do obrotu jest zgodne z zaleceniem Komitetu ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi Europejskiej Agencji Leków z grudnia 2021 r.
Zdaniem Konsultant Krajowej w dziedzinie reumatologii, prof. dr hab. n. med. Brygidy Kwiatkowskiej: „Toczeń rumieniowaty układowy dotyczy najczęściej młodych kobiet. Niestety aktualnie mamy bardzo ograniczone metody skutecznego leczenia tej choroby i często jesteśmy zmuszeni do długotrwałego stosowania dużych dawek glikokortykosteroidów, które powodują liczne powikłania skracające życie. Anifrolumab hamuje aktywność interferonów typu I, które są istotnymi czynnikami wpływającymi na patogenezę tocznia. Decyzja Komisji Europejskiej otwiera przed nami, lekarzami, nowe możliwości skutecznej terapii tej choroby, a pacjentom daje szansę na lepsze życie.”
Prof. dr hab. n. med. Maria Majdan, Kierownik Katedry i Kliniki Reumatologii i Układowych Chorób Tkanki Łącznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, dodała: „Przewlekłe leczenie tocznia rumieniowatego układowego niesie ze sobą wiele wyzwań. Są pojedyncze leki zarejestrowane do leczenia tej poważnej układowej choroby autoimmunizacyjnej. Choroba ma wiele obrazów klinicznych. Każdy narząd i układ może być zajęty w jej przebiegu. Chorują najczęściej młode kobiety w okresie swojej największej aktywności życiowej. Rejestracja najpierw w Stanach Zjednoczonych a obecnie w Unii Europejskiej nowego leku biologicznego anifrolumabu, skutecznego w różnych postaciach choroby budzi ogromną nadzieję na poprawienie rokowania w chorobie, zapobieganie ciężkiemu uszkodzeniu narządów. Jest bardzo wiele niezaspokojonych potrzeb w zakresie leczenia tocznia. Razem z pacjentami mamy nadzieję, że szybko będziemy mogli zastosować lek w Polsce u najbardziej potrzebujących chorych.”
Najczęstsze działania niepożądane, które wystąpiły u pacjentów, którzy otrzymywali anifrolumab w kontrolowanych badaniach klinicznych, obejmowały zakażenie górnych dróg oddechowych, zapalenie oskrzeli, reakcje związane z infuzją i półpasiec.5-7
Anifrolumab został niedawno dopuszczony do obrotu w USA, Japonii i Kanadzie w terapii SLE, a w kolejnych krajach trwają przeglądy regulacyjne.
Leki biologiczne powinny być dostępne w aptece
Toczeń rumieniowaty układowy
SLE to choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje zdrową tkankę.11 Jest to przewlekła i złożona choroba z różnymi objawami klinicznymi, która może wpływać na wiele narządów i powodować szereg objawów, w tym ból, wysypkę, zmęczenie, obrzęk stawów i gorączkę.2 Ponad 50% pacjentów z SLE rozwija trwałe uszkodzenie narządów spowodowane chorobą lub istniejącym leczeniem, które nasila objawy i zwiększa ryzyko zgonu.11,12
TULIP-1, TULIP-2 i MUSE
Wszystkie trzy badania dotyczące oceny skuteczności i bezpieczeństwa anifrolumabu (TULIP-1, TULIP-2 i MUSE) były randomizowanymi, podwójnie zaślepionymi, kontrolowanymi placebo badaniami z udziałem pacjentów z umiarkowanym do ciężkiego SLE, którzy otrzymywali standardową terapię.5-7 Standardowa terapia obejmowała co najmniej jeden z następujących leków: GKS, leki przeciwmalaryczne i immunosupresyjne (metotreksat, azatiopryna lub mykofenolanmofetylu).5-7
Kluczowy program badań fazy III TULIP (ang. Treatment of UncontrolledLupus via the Interferon Pathway) obejmował dwa badania: TULIP-1 i TULIP-2, w których oceniano skuteczność i bezpieczeństwo anifrolumabu w porównaniu z placebo.5,6 TULIP-2 wykazał wyższość w zakresie wielu punktów końcowych dotyczących skuteczności w porównaniu z placebo, przy czym w obu ramionach stosowano standardową terapię podtrzymującą.5 W ramach badania 362 kwalifikujących się pacjentów zostało zrandomizowanych (1:1) i otrzymywało 300 mg anifrolumabuwe wlewie dożylnym lub placebo co cztery tygodnie.5 TULIP-2 oceniał wpływ anifrolumabuna zmniejszanie aktywności choroby mierzonej za pomocą skali BILAG-BasedCompositeLupusAssessment (BICLA).5 W badaniu TULIP-1 457 kwalifikujących się pacjentów zostało losowo przydzielonych (1:2:2) do ramion badania, w których otrzymało 150 mg anifrolumabu w infuzji dożylnej, 300 mg anifrolumabu lub placebo co cztery tygodnie, dodatkowo do standardowej terapii.6 Badanie nie spełniło pierwszorzędowego punktu końcowego w oparciu o złożony wskaźnik aktywności choroby SLE Responder Index 4 (SRI4).6
Badanie fazy II MUSE oceniało skuteczność i bezpieczeństwo dwóch różnych dawek anifrolumabu w porównaniu z placebo.7 W badaniu MUSE 305 dorosłych zostało zrandomizowanych i otrzymywało stałą dawkę 300 mg anifrolumabu we wlewie dożylnym, 1000 mg anifrolumabu lub placebo co cztery tygodnie, oprócz standardowej terapii, przez 48 tygodni.7 Badanie wykazało poprawę w porównaniu z placebo w wielu punktach końcowych dotyczących skuteczności, przy czym w obu ramionach zastosowano standardową terapię.7
Leczenie biologiczne NZJ – będą zmiany, na które czekali pacjenci!
Wyniki badania III fazy TULIP-2 zostały opublikowane w The New England Journal of Medicine w styczniu 2020 r., wyniki badania III fazy TULIP-1 zostały opublikowane w The Lancet Rheumatology w grudniu 2019 r., a wyniki badania II fazy MUSE zostały opublikowane w Arthritis&Rheumatology
w listopadzie 2016.
Anifrolumab
Anifrolumab jest w pełni ludzkim przeciwciałem monoklonalnym, które wiąże się z podjednostką 1 receptora IFN typu I, blokując aktywność biologiczną IFN typu I.7Interferony typu I, takie jak IFN-alfa, IFN-beta i IFN-kappa, są cytokinami zaangażowanymi w regulację szlaków zapalnych związanych
z SLE.13-18 U większości dorosłych z SLE obserwuje się nasiloną aktywność IFN typu I, co wiąże się
z nasiloną aktywnością choroby.13,19
Referencje
- Centers for Disease Control and Prevention. Systemic Lupus Erythematosus (SLE). Available at: https://www.cdc.gov/lupus/facts/detailed.html[Last accessed: February 2022]
- American College of Rheumatology. Guidelines for referral and management of systemic lupus erythematosus in adults. Arthritis & Rheumatology. 1999; 42: 1785-1796.
- Touma Z, et al. Current and future therapies for SLE: obstacles and recommendations for the development of novel treatments. Lupus Sci Med. 2017; 4: e000239.
- Cornet A, et al. Living with systemic lupus erythematosus in 2020: a European patient survey. Lupus Sci Med. 2021; 8: e000469.
- Morand EF, et al. Trial of Anifrolumab in Active Systemic Lupus Erythematosus. N Engl J Med. 2020;382(3):211-221.
- Furie R, et al. Type I interferon inhibitor anifrolumab in active systemic lupus erythematosus (TULIP-1): a randomised, controlled, phase 3 trial. Lancet Rheumatol. 2019; 1 (4): e208-e219.
- Furie R, et al. Anifrolumab, an Anti–Interferon‐α Receptor Monoclonal Antibody, in Moderate‐to‐Severe Systemic Lupus Erythematosus. Arthritis Rheumatol. 2017; 69 (2) :376-386.
- Al Sawah S, et al. Effect of corticosteroid use by dose on the risk of developing organ damage over time in systemic lupus erythematosus-the Hopkins Lupus Cohort. Lupus Sci Med. 2015; 2 (1): e000066.
- Kabadi S, et al. Healthcare resource utilization and costs associated with long-term corticosteroid exposure in patients with systemic lupus erythematosus. Lupus. 2018; 27 (11): 1799-1809.
- The Lupus Foundation of America. What is lupus? Available at: https://www.lupus.org/resources/what-is-lupus[Last accessed: February 2022]
- Bruce IN, et al. Factors associated with damage accrual in patients with systemic lupus erythematosus: results from the systemic lupus international collaborating Clinics (SLICC) inception cohort. Ann Rheum Dis. 2015; 74: 1706-1713
- Segura BT, et al. Damage accrual and mortality over long-term follow-up in 300 patients with systemic lupus erythematosus in a multi-ethnic British cohort. Rheumatol. 2020; 59 (3): 524-533.
- Lauwerys BR, et al. Type I interferon blockade in systemic lupus erythematosus: where do we stand? Rheumatol. 2014; 53: 1369-1376.
- Sarkar MK, et al. Photosensitivity and type I IFN responses in cutaneous lupus are driven by epidermal-derived interferon kappa. Ann Rheum Dis. 2018; 77: 1653-1664.
- Jefferies CA. Regulating IRFs in IFN Driven Disease. Front Immunol. 2019; 10: 325.
- Mai L, et al. The baseline interferon signature predicts disease severity over the subsequent 5 years in systemic lupus erythematosus. Arthritis Res Ther. 2021; 23: 29.
- López de Padilla CM, et al. The Type I Interferons: Basic Concepts and Clinical Relevance in Immune-mediated Inflammatory Diseases. Gene. 2016; 576 (101): 14-21.
- Rönnblom L, et al. Interferon pathway in SLE: one key to unlocking the mystery of the disease. Lupus Sci Med. 2019; 6 (1): e000270.
- Crow MK. Type I Interferon in the Pathogenesis of Lupus. J Immunol. 2014; 192 (12): 5459-5468.
Źródło: materiały prasowe
Jak poprawić dostęp do leczenia biologicznego w Polsce?
Marta Winiarska na czele Związku Innowacyjnych Firm Biotechnologii Medycznej BioInMed
SAPH/22/02/02_npr